Op een zwoele zomermiddag, zoals alleen de Provence die kan voortbrengen, besluiten we het baptisterium van Venasque te bezoeken. Een verslag.
Ik heb altijd een zwak gehad voor dit soort plekken, waar de geschiedenis als het ware op je neervalt zodra je de drempel over stapt. En zeker op op een dag als deze, wanneer de zon ongenadig brandt, is het niet verkeerd om je even terug te trekken in de koele schaduw van zo’n oude 6e eeuwse kapel.
Bij de ingang, vlak naast de pastorie, bevindt zich een klein loket waar je kaartjes kunt kopen. Een vriendelijke mevrouw met een warme glimlach verwelkomt ons. Ze lijkt blij om een praatje te maken, wat niet zo gek is gezien de stilte om ons heen. “Het is rustig vandaag,” merkt ze op terwijl ze de tickets overhandigt. We wisselen wat beleefdheden uit, en al snel vertelt ze me dat ze in La Roque-sur-Pernes woont. “In de zomer kan het daar goed warm worden,” zegt ze, terwijl ze even opkijkt naar de lucht, alsof ze de hitte al kan voelen.
We knikken instemmend. “Gelukkig is het hierbinnen lekker koel,” zeg ik, en ze lacht. “Dat zeker,” antwoordt ze, “een van de voordelen van de oude stenen.” We nemen afscheid, en ik stap het baptisterium binnen, dankbaar voor de koelte die me onmiddellijk omhult.
Het is er echt stil, op een bijna magische manier. Een gezin met twee kleine kinderen fluistert elkaar wat toe. Je voelt meteen dat je een bijzondere plek betreedt. Het eerste wat mij opvalt, zijn de statige zuilen langs de zijkant van de ruimte. Ze zijn niet hoog, maar hebben een soort robuuste elegantie die typisch is voor deze oude bouwwerken. De kapitelen zijn prachtig gedecoreerd met korinthische motieven. Eigenlijk ben ik verrast deze Korintische invloeden hier tegen te komen.
De kapel bestaat uit vier kleine apsissen. Voor iedere windstreek een. De zes pilaren van de apsissen ondersteunen vijf bogen welk staan voor de vijf zintuigen. Al hoewel ik me nooit verdiept heb in de architectuur van baptisteriums is hier vroeger duidelijk over nagedacht.
We lopen langzaam verder naar het achthoekige doopvont, het hart van het baptisterium. Stel je eens voor hoe hier eeuwen geleden mensen bijeenkwamen om hun kinderen te laten dopen, het water stil en helder, een symbool van reinheid en nieuw begin. Terwijl ik erover nadenk, lijkt het bijna alsof ik het zachte gemurmel van gebeden hoor, een echo van vervlogen tijden die nog altijd in de stenen muren gevangen zit.
Langs de randen van de kapel in de absissen zijn kleine nissen in de muren. Ze zijn nu leeg, maar ooit moeten ze gevuld zijn geweest met relieken en heiligenbeelden, stille getuigen van het geloof van de mensen die hier kwamen bidden. De schaduwen die in de nissen hangen, geven de ruimte een mysterieuze sfeer, alsof er geheimen in verborgen liggen die nooit helemaal onthuld zullen worden.
In de noordelijke apsis staat het altaar, eenvoudig en krachtig. Het vangt nog wat lichtstralen door het raam op en straalt een soort eeuwige sereniteit uit, alsof het zegt dat het hier al was lang voordat wij er waren, en hier nog lang zal zijn nadat wij er niet meer zijn. Om de accoustiek van het gebouw te verbeteren zijn er ook nog wat gaten in de muur gemaakt.
We besluiten even te gaan zitten. Wat een verhalen ademt dit gebouw. Waarschijnlijk gebouwd op de resten van een romeinse tempel, de Korintische zuilen, een heidens altaar dat veel gebruikt werd in de 4e en de 5e eeuw na Christus in de Merovingische periode. Ik realiseer me dat op deze plaats heidenen, romeinen en christenen in de loopt der tijd hun heilige plek hebben gevonden en dat tot op de dag van vandaag deze kapel nog gebruikt wordt voor de doop. Het is een plek die aanzet tot nadenken en stilte, perfect voor een moment van introspectie.
Als we de rondgang voltooien en langzaam weer richting de uitgang lopen, voelt het alsof de eeuwenoude muren van het baptisterium iets van hun kalmte op mij hebben overgedragen. Buiten wacht de felle zon, maar het maakt me niet meer uit. We kunnen er weer even tegen!
Ontdek Venasque: Een Middeleeuws Juweel in de Provence (hansintheprovence.com)
Zie ook: In de schaduw van de Mont Ventoux – dorpen met een verhaal.
Pingback: Ontdek Venasque: Een Middeleeuws Juweel in de Provence
Pingback: Op en rond de Mont Ventoux. Een must-have naslagwerk, ook in het Frans